HAE - Dziedziczny obrzęk naczynioruchowy - informacje awaryjne
PATOGENEZA & LECZENIE KLINICZNE:
Dziedziczny obrzęk naczynioruchowy (ang. Hereditary Angioedema, HAE) jest chorobą wywołaną ilościowym lub funkcjonalnym niedoborem inhibitora esterazy C1 (C1-INH). W rzadkich przypadkach defekt jest nabyty (ang. Acquired Angioedema, AAE). Niedobór C1-INH prowadzi poprzez aktywację układu kininy do zwiększonej przepuszczalności naczyń, która przejawia się napadowo w następujących manifestacjach klinicznych:
1) Obrzęki naczynioruchowe skóry (często):
występują utrzymujące się przez wiele dni obrzęki naczynioruchowe skóry i tkanki podskórnej. Najczęściej dotyczą one kończyn, twarzy i genitaliów.
2) Napady brzuszne (często):
Napady w obrębie żołądka i jelit są powiązane z utrzymującymi się przez wiele dni, kolkowymi bólami, nudnościami, często z wymiotami, biegunką i deregulacją krążenia. Metody obrazowe wykazują często wodobrzusze i (lub) obrzęki pętli jelitowych.
3) Obrzęki krtani:
Obrzęki śluzówki w obrębie krtani mogą szybko rozwijać się i powodować całkowite zamknięcie dróg oddechowych, prowadząc do śmierci. Wczesnymi objawami są dysfagia, bezgłos i świst krtaniowy. Może dotyczyć również języczka i języka oraz powodować duszność.
4) Inne lokalizacje:
Obrzęki w innych lokalizacjach (mózg, mięśnie, pęcherz moczowy i inne) są rzadkie, objawy zależą od przejawów obrzęku i lokalizacji.
LECZENIE:
Obrzęki naczynioruchowe w obrębie głowy i szyi lub innych narządów wewnętrznych stanowią nagły przypadek medyczny i konieczne jest ich natychmiastowe leczenie. W przypadku obrzęku krtani wskazana jest w szerokim zakresie intensywna opieka medyczna, może być konieczna intubacja, a w razie potrzeby nawet koniotomia. Obrzęki naczynioruchowe skóry należy leczyć, jeśli towarzyszą im bóle, mają niekorzystny wpływ funkcjonalny lub mają charakter postępujący. Do leczenia ostrego obrzęku naczynioruchowego wywołanego niedoborem C1-INH odpowiednie są następujące produkty:
1) Koncentrat C1-INH (Berinert 500 & Berlinert 1500):
Dawka: dorośli i dzieci 20 jednostek na kg masy ciała.
Zastosowanie: 500 jednostek ostrożnie rozpuścić w 10 ml dołączonego rozpuszczalnika i powoli wstrzykiwać dożylnie lub ostrożnie rozpuścić 1500 jednostek w 3 ml dołączonego rozpuszczalnika i powoli wstrzyknąć dożylnie.
Produkt Berinert 500 / Berinert 1500 składa się z dwóch składników: butelki z koncentratem białek (500 j. inhibitora esterazy C1 pochodzenia ludzkiego) i butelki rozpuszczalnika (10 ml wody do wstrzykiwań). Dodatkowo do opakowania dołączone są wszystkie wyroby medyczne potrzebne do przygotowania roztworu do wstrzykiwań i do podania dożylnego produktu Berinert 500 / Berinert 1500. Temperatura przechowywania produktu nie może przekraczać 25°C.
W przypadku przechowywania produktu w lodówce oba składniki należy przed przygotowaniem do stosowania doprowadzić do temperatury pokojowej. Przygotowanie roztworu do wstrzykiwań następuje przy użyciu dołączonego bezigłowego zestawu do mieszania z filtrem Mix2VialTM (przestrzegać instrukcji użycia). Po przelaniu rozpuszczalnika do butelki z produktem białko szybko się rozpuszcza. Nie wstrząsać butelką z produktem, aby uniknąć powstania piany! Roztwór białka powinien być przejrzysty do lekko opalizującego i nie może zawierać wyraźnie widocznych cząstek. Po zastosowaniu należy odpowiednio usunąć odpady.
lub
2) Koncentrat C1-INH (Cinryze)
Dawka: Dorośli i młodzież: 1000 jednostek. Sposób użycia: Ostrożnie rozpuścić 500 jednostek w 5 ml załączonego rozpuszczalnika i powoli wstrzyknąć dożylnie.
Dawka: Dorośli i młodzież: 1000 jednostek. Sposób użycia: Ostrożnie rozpuścić 500 jednostek w 5 ml załączonego rozpuszczalnika i powoli wstrzyknąć dożylnie.
Instrukcja przygotowania leku Cinryze
Produkt Cinryze składa się z dwóch elementów: butelki z koncentratem białka (500 U ludzkiego inhibitora C1) oraz butelki z rozpuszczalnikiem (5 ml wody do wstrzykiwań). Opakowanie zawiera również wszystkie elementy medyczne niezbędne do przygotowania roztworu do wstrzykiwań oraz dożylnego podania leku Cinryze. Temperatura przechowywania produktu nie może przekraczać 8°C.
Oba składniki należy doprowadzić do temperatury pokojowej przed przygotowaniem. Roztwór do wstrzykiwań przygotowuje się za pomocą załączonego zestawu transferowego (patrz instrukcja użycia). Po przelaniu rozpuszczalnika do butelki z produktem, białko szybko się rozpuszcza. Nie wstrząsać butelką z produktem, aby uniknąć pienienia! Roztwór białka powinien być bezbarwny lub jasnoniebieski, klarowny i nie powinien zawierać wyraźnie widocznych cząstek. Po użyciu, odpady należy zutylizować w odpowiedni sposób.
lub
3) Koncentrat C1-INH (Ruconest)
Dawka: Dorośli: 50 jednostek na kg masy ciała, do maksymalnej dawki 4200 jednostek. Sposób użycia: Ostrożnie rozpuścić 2100 jednostek w 14 ml wody do wstrzykiwań i powoli wstrzykiwać dożylnie.
Produkt Ruconest składa się z butelki zawierającej koncentrat białka (2100 U rekombinowanego inhibitora C1 z mleka króliczego). Przed użyciem należy wykluczyć uczulenie na króliki (swoiste królicze IgE). Produktu nie należy przechowywać w temperaturze powyżej 25°C.
Roztwór do wstrzykiwań przygotowuje się z 14 ml wody do wstrzykiwań na butelkę, zgodnie z instrukcją użycia. Po przelaniu rozpuszczalnika do butelki z produktem białko szybko się rozpuszcza. Nie wstrząsać butelką z produktem, aby uniknąć pienienia! Roztwór białka powinien być bezbarwny i klarowny oraz nie powinien zawierać wyraźnie widocznych cząstek. Dawkę do podania, biorąc pod uwagę masę ciała, oblicza się według następującego wzoru:
Podana ilość w ml = (masa ciała w kg) / 3
Przygotowany roztwór podaje się powoli dożylnie. Po użyciu, odpady należy odpowiednio zutylizować.
lub
4) Icatibant (np. Firazyr)
Dawkowanie:
Dorośli: 30 mg ikatybantu w 3 ml roztworu w postaci ampułkostrzykawki
Podawanie: Wstrzykiwać powoli i głęboko podskórnie.
Dzieciom i młodzieży (w wieku od 2 do 17 lat) podaje się dawkę w zależności od masy ciała:
| Masa ciała | Dawka (mg) | Objętość (ml) |
|---|---|---|
| 12 kg do 25 kg | 10 mg | 1,0 ml |
| 26 kg do 40 kg | 15 mg | 1,5 ml |
| 41 kg do 50 kg | 20 mg | 2,0 ml |
| 51 kg do 65 kg | 25 mg | 2,5 ml |
| > 65 kg | 30 mg | 3,0 ml |
lub
5) Sebetralstat (Ekterly)
Dawkowanie (młodzież w wieku 12 lat i starsza oraz dorośli): Dawkę 300 mg (jedną tabletkę) przyjmuje się doustnie przy pierwszych objawach napadu HAE. Drugą dawkę 300 mg można przyjąć 3 godziny po pierwszej dawce, jeśli efekt jest niewystarczający lub jeśli objawy nasilą się lub nawrócą.
Ogólne
Leki przeciwhistaminowe, kortykosteroidy, danazol lub kwas traneksamowy nie są skuteczne lub są niewystarczająco skuteczne podczas ataku.
NADZÓR:
Pierwszy efekt doraźnego działania leku pojawia się po około 20–60 minutach. W przypadku wystąpienia zamknięcia dróg oddechowych lub takiego zagrożenia konieczny (intensywny) nadzór medyczny w szpitalu aż do całkowitej remisji. W przypadku napadów brzusznych lub obrzęków skórnych konieczny nadzór aż do wyraźnej poprawy klinicznej. Może być konieczne leczenie uzupełniające.
